Bij elkaar wonen op één erf, maar je wel volledig vrij voelen. Dat was de opdracht die architect Harry Ehrenhard van Rombou meekreeg van de familie Stegeman in Laren. Het resultaat: twee fraaie, dwars op elkaar gebouwde woningen: één voor Stegeman senior één voor Stegeman junior.
De speelse boomhut van zijn zoon en de zelf gebouwde paardenschuur zijn het bewijs dat er best wat bouwtalent schuilt in de familie Stegeman. Maar het realiseren van twee luxe woonhuizen op één erf hebben ze toch maar overgelaten aan professionals. Het resultaat mag er zijn: de twee woningen met gezamenlijke berging aan de Ampenseweg in het Gelderse Laren staan los van elkaar, maar vormen een mooi geheel.
Jarenlang runden Bennie en Willy Stegeman, beide 64 jaar oud nu, op deze locatie een boerenbedrijf met kippen, varkens en een akkerbouwtak. Tien jaar geleden begonnen ze al voorzichtig plannen te maken voor een bestaan ná het boerenbedrijf. Ze wisten dat er geen opvolging was, maar wilden graag blijven wonen op het platteland. Zo kreeg het plan om de oude bedrijfsgebouwen om te toveren in woonruimte langzaam maar zeker gestalte.
Omdat het erf groot genoeg was voor twee woningen vroegen ze zoon Martin en diens vrouw Eveline of die zin hadden om hun woning in ’t Harde te verruilen voor vrij wonen op het platteland, net buiten Laren. Dat lieten de twee hun geen twee keer zeggen. ‘Martin noemt wonen in een stad een vorm van intensieve menshouderij en ik ben altijd een ponymeisje geweest. We hebben dan ook geen moment geaarzeld en meteen ja gezegd, vertelt Eveline.
Ruimte-voor-ruimte-regeling
Bennie en Willy waren lid van LTO en kwamen zodoende al snel uit bij Rombou, het bedrijf wiens oorsprong bij deze organisatie liggen. De mensen van Rombou regelden het hele aanvraag- en vergunningentraject. Zo kon er gebruik worden gemaakt van de ruimte-voor-ruimte-regeling. De invulling van deze regeling verschilt per provincie, maar het doel is overal hetzelfde: vrijkomende agrarische bebouwing slopen en op deze plaats woonbestemming realiseren, zodat ontsierende bebouwing verdwijnt en het gebied een kwaliteitsimpuls krijgt (zie ook onderstaande links).
Vervolgens was het tijd voor een gesprek met Harry Ehrenhard, de architect van Rombou. ‘Wij kregen opdracht een aantal steekwoorden op papier te zetten en Harry had krantenknipsels van verschillende woonhuizen bij zich van hoe het eruit zou kunnen zien. Zo kreeg hij al snel een idee welke kant wij op wilden’, aldus Eveline.
Zee van licht
Wat opvalt in de woning met open keuken, trap in de kamer en een vide, is de zee van licht. De oostkant van de woning bestaat dan ook grotendeels uit ramen, die een prachtig uitzicht geven op het weidse landschap. Precies in het midden van de woning is een groot raam dat doorloopt tot en met de bovenverdieping. ‘Dat geeft zowel onder als boven veel lichtinval en een fantastisch uitzicht’, zo ervaart Martin Stegeman dagelijks.
Martin en Eveline, die een zoon van 10 en een dochter van 9 hebben, wilden de lange zijde met het vele raamwerk aanvankelijk graag op de zuidkant, maar dat raadde de architect hen ten stelligste af. Nu weten ze waarom. ‘Anders was het hier op warme dagen net een kas geworden en waren we bijna weggebrand’, denkt Eveline. Hun slaapkamer met balkon, die wel op het zuiden is gesitueerd, vertelt hun wat dat aangaat voldoende.
Hoge hooischuur
De vergunningenprocedure verliep voorspoedig. De welstandscommissie toonde zich enthousiast. ‘Vooral over het doorlopende raam, dat ze meteen associeerden met een hoge hooischuur’, lacht Martin.
Ietwat teleurstellend vonden ze dat de woning een inhoud van maximaal 600 kuub mocht hebben. Voor zo’n groot erf vinden ze dit aan de krappe kant. Desondanks blijft de totale woonruimte ruim bemeten: de complete woning is namelijk onderkelderd. Hier hebben ze onder andere een speelkamer voor de kinderen en een muziekoefenruimte voor Martin gerealiseerd.
Het woonhuis van hun ouders, Bennie en Willy, is wel op het zuiden gebouwd, maar bevat wat minder glas. De berging met zonnepanelen vormt de verbinding tussen de dwars op elkaar staande woonhuizen. ‘De twee woningen zijn specifiek ontworpen op de individuele wensen van elk van de opdrachtgevers, zonder daarbij het geheel uit het oog te verliezen. Volgens mij vormen ze samen met de berging een passend geheel’, zegt architect Ehrenhard. Beide woningen zijn zeer energiezuinig en voldoen ruimschoots aan de energie-eisen doordat in het ontwerp rekening is gehouden met de positie in de omgeving en zonlichttoetreding.
Intense beleving
Het onderhoud van het erf wordt gedeeld. Landschapsarchitect Jaap Poortvliet zorgde voor de mooie groene aankleding van het erf. Er is gekozen voor veel onderhoudsarm groen. ‘We hebben beide een drukke baan en willen er wel wat, maar ook weer niet te veel werk van hebben’, zegt Martin. Het erf met de twee woningen is overigens wel zo ingericht dat er bij eventuele nieuwe kopers voor beide partijen makkelijk meer scheiding is aan te brengen.
Eveline merkt op dat zij en Martin van Bennie en Willy alle ruimte kregen voor het invullen naar hun wensen. ‘Er is nooit discussie geweest. Jullie moeten doen wat je belangrijk vindt, zeiden ze. Dat is erg prettig.’ In januari 2014 begon aannemer Horstink uit Twello met bouwen. Deze zomer wonen ze er al weer drie jaar. De komende en gaande seizoenen beleven ze er intens. Hier willen ze oud worden.